Prostaatproblemen bij uw hond

De prostaat is een klier die onderdeel uitmaakt van het mannelijke voortplantingssysteem. Deze klier bevindt zich om de urinebuis van het mannelijke dier, achter de blaas. De prostaat produceert prostaatvocht dat verantwoordelijk is voor de voeding en transport van zaadcellen die bij een ejaculatie vrijkomen. Onder invloed van mannelijke geslachtshormonen kan de prostaat groter worden en daardoor klachten veroorzaken, voornamelijk op oudere leeftijd. Bij de meeste niet-gecastreerde reuen ouder dan 6 jaar is de prostaat vergroot. Prostaat problemen komen zelden voor bij katers.

Welke prostaataandoeningen bestaan er?

De meest voorkomende prostaataandoening is benigne prostaat hyperplasie (goedaardige prostaat vergroting). Dit ontstaat onder invloed van mannelijke geslachtshormonen waardoor de prostaat in grootte toeneemt. Naast een goedaardige vergroting kan de prostaat acuut of chronisch ontstoken zijn, een zogenaamde acute - of chronische prostatitis. Ook kan er sprake zijn van een prostaat abces of – cyste. Een prostaatcyste is een met vocht gevulde holte, die meestal goedaardig is. Een prostaatabces is een holte gevuld met ontstekingsmateriaal, meestal pus. Verder kan, voornamelijk bij oudere mannelijke dieren, prostaatkanker voorkomen. Prostaattumoren (prostaat adenocarcinomen) zijn meestal kwaadaardig en hebben de eigenschap om uit te zaaien onder andere naar de longen, botten (bekken en lumbale wervels) en omliggende weke delen.

Wat zijn de verschijnselen?

In geval van benigne prostaat hyperplasie is de prostaat vergroot waardoor deze druk zal geven op omliggende structuren, zoals de urinebuis en endeldarm. Dit kan zich uiten door persen op de ontlasting en moeilijk kunnen plassen. De ontlasting heeft daarbij vaak een afgeplatte vorm. Ook kunnen er onafhankelijk van het plassen bloeddruppels uit de penis komen of tijdens het plassen kan bloed bij de urine zitten. Deze dieren hebben vaak terugkerende urineweginfecties. Minder vaak voorkomende verschijnselen zijn pijn, koorts, een urineweg obstructie (zelden), onvruchtbaarheid en een afwijkende beweging.

Bij een acute prostatitis of prostaatabces zijn de dieren vaak plotseling ziek, hebben buikpijn en bloederige uitvloeiing uit de penis. Verder kan koorts optreden en zal de prostaat erg pijnlijk zijn bij aanraking tijdens rectaal onderzoek. Een chronische prostatitis kan zonder symptomen verlopen, maar vaak wordt een terugkerende urineweginfectie gezien bij deze honden. Prostaatcystes kunnen vaak erg groot worden en daardoor druk geven op de darmen waardoor de hond erg zal persen op de ontlasting.

De klinische verschijnselen in geval van prostaattumoren bestaan uit moeilijk en pijnlijk poepen en plassen, soms zelfs niet meer kunnen plassen, een afwijkende gang (vooral de achterhand) en gewichtsverlies.

Waar wordt het door veroorzaakt?

Zoals al eerder genoemd wordt benigne prostaat hyperplasie veroorzaakt onder invloed van hormonen (testosteron).

Een acute – of chronische ontsteking van de prostaat wordt meestal veroorzaakt door bacteriën en daarbij kunnen prostaatabcessen ontstaan. Normaal wordt de prostaat beschermd tegen bacteriën door de vorming van antibacteriële stoffen en verwijdering van bacteriën door middel van (vaak) urineren. Er wordt aangenomen dat een prostaat die vergroot is, ook gevoeliger is voor bacteriële infecties die meestal vanuit de urinebuis richting de prostaat gaan.

De precieze oorzaak van het ontstaan van prostaattumoren is niet volledig duidelijk.

Hoe kan de diagnose worden gesteld?

De verschijnselen in geval van prostaatproblemen zijn erg typisch en geven vaak aanleiding tot het uitvoeren van rectaal onderzoek waarmee afwijkingen aan de prostaat kunnen worden vastgesteld, bijvoorbeeld een vergrote prostaat, pijnlijkheid, onregelmatigheid, enz. Daarnaast wordt gebruik gemaakt van echografisch onderzoek, meestal gevolgd door een echo geleid biopt van de prostaat, waarop microscopisch onderzoek wordt uitgevoerd of een kweek in geval van een prostaatcyste of - ontsteking. In sommige gevallen zal naast een echo ook een röntgenfoto worden gemaakt.

Wat is de therapie?

Wanneer sprake is van goedaardige prostaat hyperplasie, zonder dat uw dier klachten heeft is een behandeling meestal niet nodig. Wanneer de hond wel klachten heeft zal de behandeling bestaan uit castratie, eventueel vooraf gegaan door een zogenaamde ‘chemische castratie’ waarbij de effecten van het mannelijk geslachtshormoon worden tegengegaan door het middel wat wordt ingespoten. Na castratie zal binnen een aantal weken de prostaat in grootte zijn afgenomen en zal na 12 weken zijn verkleind.

In geval van een bacteriële ontsteking van de prostaat bestaat de therapie uit antibiotica gedurende 2-3 weken, bij een chronische prostatitis is de behandelingsduur minimaal 4 weken. Als er sprake is van een prostaat abces zal naast een therapie met antibiotica, chirurgische drainage van het abces nodig zijn. Daarnaast zal zowel in geval van een ontsteking als abces van de prostaat het gunstig zijn de reu te castreren.

De behandeling van prostaat cystes bestaat uit het chirurgisch verwijderen ervan en castratie van de hond. Soms is het volledig verwijderen ervan erg moeilijk waardoor herstel in sommige gevallen slecht wordt bereikt.

Er zijn verschillende therapeutische mogelijkheden voor de behandeling van een hond met prostaatkanker. Deze zijn chirurgische verwijdering, chemotherapie, hormonale therapie en bestraling. De prognose voor een dier met prostaatkanker is erg slecht, omdat deze meestal kwaadaardig is en uitzaait naar omliggende structuren. De kans op volledig herstel is ondanks therapie helaas zeer klein.